“Wat is jouw visie op onderwijs?”

“Jouw onderzoekende kijk op onderwijs is prachtig, maar realiseer je dat er op basisscholen geen ruimte is om daar uiting aan te geven,” zei haar begeleider tegen lerares Yvonne Koldenhof tijdens het afstuderen. In de zeven jaar dat ze op IKC ’t Holthuus in Huissen werkte, bewees ze zijn ongelijk. “Het is zo’n schijnzekerheid dat je alleen als je maar de hele methode doorploetert alle leerdoelen behaalt.”

“Ken jij de pedagogische benadering Reggio Emilia*?” vroeg een pabodocent aan Yvonne tijdens een stagebezoek. Toen ze na een ontkennend antwoord op internet meer informatie opzocht, herkende ze zichzelf in alles wat ze las. Yvonne: “Ik ben er heilig van overtuigd dat kinderen veel meer kunnen dan in het traditionele onderwijs wordt aangeboden. We zijn tegenwoordig vaker druk met kinderen bezighouden dan te kijken naar wat hén bezighoudt. Terwijl kinderen van nature zo nieuwsgierig zijn. Als je daarop verder durft te borduren, is er heel weinig nodig om waardevolle leermomenten te creëren.”

Experimenteren
Ze solliciteerde op een basisschool die haar gedachtegoed deelt: IKC ’t Holthuus, een inspiratiebron op het gebied van ontdekkend leren. “Die school paste zó goed bij mij. Elke middag werkten we aan projecten, altijd aan de hand van de zeven stappen van onderzoekend leren. Al snel werd ik twee dagen per week vrijgeroosterd om twee grote wetenschap en techniekateliers vorm te geven. Ook nam ik deel aan projecten van het Wetenschapsknooppunt en kreeg ik de ruimte om met geleerde lessen in de klas te experimenteren.”

Passie
Gegarandeerd succes behaalde Yvonne met de echte materialen die ze de school binnenbracht. Zo lag tijdens het thema Boerderij een hele hoek vol strobalen, kwam haar vader op een paard het schoolplein op om kinderen te laten zien wat een hoefsmid doet en onderzocht haar partner die bodemonderzoeker is samen met leerlingen het zand in de zandbak. “Je hoeft echt niet alles zelf te doen. Sterker nog: het is veel slimmer om mensen die ergens een passie voor hebben erbij te betrekken. Hun enthousiasme straalt af op de leerlingen.”

Leervragen
Natuurlijk verliep een uitvoering – net zoals bij echt onderzoek – ook weleens niet vlekkeloos. “We hebben ooit een project gedraaid over fouten in DNA. Elk kind mocht toen met zijn of haar eigen leervraag aan de slag. Het was iets te ambitieus om dat allemaal goed te begeleiden. Mijn advies is daarom altijd: geef kinderen ruimte voor eigen leervragen, maar werk klassikaal aan een gezamenlijke leervraag en doorloop daarmee de zeven stappen van onderzoekend leren. Het is niet realistisch om dat met elke individuele leervraag te doen.”

Voorbereiden en evalueren
Er wordt nog weleens gesuggereerd dat je met deze manier van werken altijd achter de feiten aanloopt, maar niets is minder waar. “Voorafgaand aan elk project bedachten we aan de hand van het ZAB-model Zinvolle, Betekenisvolle Activiteiten. We bepaalden welke kerndoelen we wilden behalen en koppelden die vervolgens aan de leefwereld van de kinderen. We schaften de benodigde materialen aan en voorspelden waar kinderen meer over wilden weten, iets wat je als leerkracht prima kan inschatten. Bij het thema planeten weet je bijvoorbeeld bijna zeker dat raketten een geliefd onderwerp zal zijn. Het is van essentieel belang dat je met een goed gevulde rugzak de nieuwsgierigheid van kinderen wekt. En achteraf goed evalueren natuurlijk, want daar leer je zoveel van.”

Keuzes maken
Yvonne denkt nog regelmatig terug aan de waarschuwing die ze aan het begin van haar carrière kreeg. Toen trok ze zich er niets van aan omdat ze wist dat het haar ging lukken. Een overtuiging waar ze nog steeds achterstaat. “Het is gewoon een kwestie van je eigen visie op onderwijs leren kennen en een werkplek vinden die daarbij aansluit.”

*Reggio Emilia is een pedagogische benadering waarbij de nadruk ligt op wat kinderen kunnen in plaats van op wat ze niet kunnen.

Lees meer van Yvonned
“Stap eens wat vaker in de zijn-modus in plaats van de doe-modus”
“Je moet op je bek durven gaan”

of:
Laat je inspireren door andere leerkrachten.